مقاومت مزرعه‌ای به بیماری کچلی (اسکالد) جو

مقاومت مزرعه‌ای به بیماری کچلی یا اسکالد (Scald) (Slow-scalding resistance: S-SR) موضوعی جدید در اصلاح ارقام مقاوم به بیماری کچلی جو است که به خاطر ناپایداری ژن‌های بزرگ اثر از توجه روزافزونی برخوردار شده است. به منظور تشخیص ژنوتیپ‌های دارای این نوع مقاومت، در سال‌های 1380-1378 واکنش کمّی پنجاه ژنوتیپ جو با عکس‌العمل‌های متفاوت به این بیماری در قالب یک طرح آلفا لاتیس با سه تکرار در دوایستگاه تحقیقاتی در کانادا (لاکومب و ادمونتون به ترتیب به مدت دو و سه سال) و یک ایستگاه در مکزیک (تولوکا به مدت دو سال) مطالعه شد.برای درک بهتر عکس‌العمل ژنوتیپ‌ها نسبت به بیماری، نه رقم افتراقی با ژن‌های بزرگ اثر شناخته شده برای مقاومت به اسکالد نیز در آزمایش گنجانده شدند. اندازه‌گیری پیشرفت بیماری، در شرایط آلودگی مصنوعی با مخلوطی از شش جدایه تک اسپور، و یادداشت‌برداری‌های مربوط به شدت و پراکنش بیماری در چند مرحله انجام و سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری محاسبه شد. با استفاده از تجزیه‌های ساده و مرکب داده‌ها، مقاومت مزرعه‌ای ژنوتیپ‌ها ارزیابی شد. نتایج تجزیه مرکب داده‌ها نشان از معنی‌دار بودن اثرهای ژنوتیپ، محیط و اثر متقابل محیط ×ژنوتیپ برای تمام صفات مورد مطالعه داشت. سطح پیشرفت، شدت و پراکنش بیماری در لاین‌های S-SR پایین بود. با استفاده از تجزیه خوشه‌ای، ژنوتیپ‌ها در کلاسترهای مقاوم، S-SR، بینابین و حساس گروه‌بندی شدند. یافته‌های این تحقیق نشان‌دهنده نقش مهم ژن Rh4 در پایداری مقاومت به بیماری کچلی جو بود. ژنوتیپ‌های دارایS-SR مانند UNA80، Osirisو Zavilaنیز به عنوان منابع با ارزشی جهت اعطای مقاومت مزرعه‌ای در برنامه‌های به‌نژادی جو شناخته شدند